Gluten jest białkiem występującym w niektórych zbożach np. pszenicy i owsie. Do niedawna literatura mówiła o dwóch typach osób, u których występują dolegliwości ze strony układu pokarmowego po spożyciu glutenu - osobach z celiakią i alergią na gluten. Celiakia to stan, w którym najmniejsza, nawet śladowa, ilość glutenu w diecie może być niebezpieczna dla chorego. Obecnie naukowcy coraz częściej mówią o trzeciej grupie osób - nadwrażliwych na gluten, których wedle różnych szacunków może być tak samo wielu, jak chorych na celiakię.
Gluten - wróg na całe życie?
Część chorych i osób z ich bliskiego otoczenia zastanawia się, czy problemy z tolerowaniem tego białka mogą być przejściowe, czy są chorobą przewlekłą - na całe życie. Odpowiedź jest niejednoznaczna i uzależniona od stanu chorego i rodzaju choroby z jaką się boryka. Aby mieć pewność, jaki rodzaj dysfunkcji układu pokarmowego dotyka daną osobę, należy zrobić testy na nietolerancje pokarmowe.
Z celiakii się wyrasta?
W przypadku osób najciężej dotkniętych reakcjami na gluten nie można mówić o wyleczeniu. Chorzy po przyjęciu nawet niewielkich ilości tego pszennego białka reagują bardzo mocno:
- bólem brzucha- mogą być bardzo silne, budzące niepokój, mają charakter bólu ostrego;
- uczuciem przelewania, bulgotania w brzuchu;
- przewlekłymi biegunkami, które wyłączają pacjenta z codziennego życia i mogą być przyczyną chudnięcia i niedoborów;
- anemią, niedoborami witamin i mikroelementów - objawiają się sinozielonym zabarwieniem skóry, zmianami skórnymi, problemami z widzeniem zmierzchowym, wypadaniem włosów itp.;
- u dzieci mogą wystąpić zaburzenia rozwoju i wzrostu.
Z celiakii się nie wyrasta. Choroba ta nie dotyczy jedynie dzieci. Może się uaktywnić w dowolnym momencie życia i pozostanie z chorym na zawsze. W przypadku osób chorujących na celiakię ważne jest ścisłe przestrzeganie bezglutenowej diety.
Celiakia a alergia na gluten
Jak wcześniej wspomniano, tych dwóch chorób nie należy ze sobą mylić. Różnice dotyczą objawów, wrażliwości na szkodliwy składnik, wyników badań diagnostycznych, czyli testów na nietolerancje pokarmowe, oraz rokowań.
W przeciwieństwie do celiakii alergia jest wyleczalna. Przyjmuje się, że może ustąpić samodzielnie lub na skutek leczenia. Dobrą praktyką jest powstrzymywanie się od spożywania produktów glutenowych przez ustalony czas. W zależności od nasilenia objawów może być to kilka miesięcy, nawet do dwóch lat. Po tym czasie, pod kontrolą lekarską, dopuszcza się stopniowe włączanie do diety niewielkich ilości glutenu. Na tym etapie kluczowa jest wnikliwa obserwacja i notowanie rejestrowanych objawów. U części chorych odstawienie glutenu na miesiące pozwala na zregenerowanie się tkanek, a w konsekwencji ustąpienie przykrych objawów.
Ku przestrodze...
Pamiętaj, bez względu na rodzaj objawów zawsze warto skonsultować się z lekarzem lub dietetykiem. Tylko specjalista jest w stanie, na podstawie dolegliwości, wyglądu, wyników badań i analizy diety określić, z jakim rodzajem dysfunkcji przewodu pokarmowego mamy do czynienia. Jeśli rozpoznano nietolerancję glutenu lub celiakię u Ciebie czy Twoich bliskich dbaj o dietę i stosuj się do zaleceń lekarskich.